Mosetsana o ne a na le dingwaga di le lesomenne, a le mo mophatong wa borobonngwe ko sekolong. Barutabana ba ne ba tshwere bothata ka ênê ka gonne a ne a se na kgatlhêgo mo dithutong le ditiro tse dingwe tsa sekolo. Fa morutabana a seyo ka fa phaposing ya borutelô, mosetsana yo o ne a nna a kgoreletsa baithuti ba bangwe go ithuta ka go ba tlôtlêla ka moo batho ba akgolang bontle jwa gagwe le mmele wa gagwe oo bopegileng sentle. Ee, o ne a bua nnete ka bontle le mmele wa gagwe, fela fa a seyo baithuti ba ne ba bua ka bomatla jwa gagwe mo dibukeng.
Ngwana yo o ne a sena rraagwe. Ka makgetlô a mmalwa mmaagweo ne a bilediwa maitshwaro a gagwe aa bosula ko sekolong, a kopiwa go rotloetsa mosetsana go tsaya sekolo tsia. Mmaagweo ne a dumela mme fa a tswa ka sekolo o ne a bolelela ditsala le baagisani gore barutabana ba fufêgêlamorwadie, e bile a tlaleletsa ka go re o tla ya go mo kwadisa ko dikolong tsa makgowa ko go senang lefufa teng.Ga a ka a amogela kgakololô e ba bangwe ba ditsala le baagisani ba mo nayang yône, sa gagwe e ne e le go re morwadie o gaisa bana botlhe ba sekolo ka bontle.
Kwa sekolong mmabontleo ne a simolola go tla a tshotse madi aa mantsi, a rekela ditsala dilo tse di monate fa sekolo se dule. Ka dinako tse dingwe fa e le Labotlhano ba ne ba palamatekisi ba ya ko toropong, ba ya go jamokaragana. Ka a ne a tlhola a na le madi aa boitshegang, ditsalatsagagwe di ne tsa mo ngaparêla, tsa itumelela go jesiwa monate. Mosetsana yo o ne a rata go dikaganyetswa ke ditsala tse di mo ôbamelang, tse di neng di mo direla sengwe le sengwe se a neng a se kopa mo go bône. Barutabana fa ba mmotsa go re o tsaya kae madi ao, o ne a ba raya a reo a filwe ke mmaagwe, fela ba ne ba sa mo dumele e bile ba sa tlhole ba itshwenya go bitsa mmaagwe ka ba ne ba itse se a se buang ka bône koditsaleng le baagisani. .
Mantsiboa mangwe le mangwe kogabo mosetsana yo go ne go setse go ema dikoloi tsa mabônô, tse di phatsimang le mo lefifing. Mme mmaagwe o ne a bolelela batho gore ke dikoloi tsa ba lesika, le fa ruri bakgweetsi ba tsône ba ne ba seka ba tsena ka fa lapeng, ba nna kodikoloing le mosetsana. Bangwe ba baagisani ba kganêla bana ba bône go tlhole ba tsamaya le mosetsana yo, ba sabatle gore bana ba bône ba feleletse ba dira se a se dirang. Mmaagwe fa autlwa se a bua gore baagisani ba na le lefufa, e bile o tla reka ntlo ko makgoweng ko go senang lefufa teng.
Ka lengwe la malatsi ko sekolong mosetsana o ne a tlhatsa a sa fetse, morutabana mongwe a ba a mo isa ko tleliniking ka sejanaga. Sekolo se ne se setse se leleditse mmaagwe mogala mme a tlhamalela ko tleliniking go tswa tirong. Ba tlhatlhoba mosetsana, ba mo naya melemo mme morutabana a ba isa ko gabo. Go tloga ka letsatsi leo, mosetsanao ne alwala gantsintsi, mme mmaagwe a sa batle go bua go re dingakatsa di re molato ke eng. A simolola go bua fa batho ba lôa ngwanaagwe mme a mo tsamaisa ko dingakeng tsa ditaola, a tlogela go mo nwesa melemo ya dingaka tsa sekgowa.
Mosetsanao ne a koafala go feta, a otile, e setse e le kgetse ya marapo fela. Fa baithuti nae le barutabana ba tla go mo lekola o ne a lela sa masetlapelo. Kwa bofelong mmaagwe a mo isa bookelong, mme dingaka tsa mo raya tsa re ga go na se se ka tlholeng se thusa mosetsana ka gonne bolwetse jwa AIDS bo ne bo setse bo tseneletse.
Maswabi Legwale
Soweto Sunrise News
